Skolyoz ve Pilates

Skolyoz Nedir? Skolyoz Nasıl Oluşur?

Skolyoz ve pilates kelimelerini yan yana getirmeden önce skolyoza tek başına bir bakalım… Skolyoz için özetle omurga eğriliği dense de, bu tanım omurganın başına gelenleri anlatmak için oldukça eksik ve yetersiz kalır. Skolyoz, kemik sisteminin yarattığı bir problemdir ve skolyoz ile oluşan duruş bozukluğunun sebebi omurganın önce rotasyon ile başlayıp, sonra geriye doğru ekstansiyona düşmesidir. Yani aslında çıplak gözle bakıldığında bel veya sırt bölgesinde gözüken S veya C şekli, omurlardan bazılarının dönmesi (rotasyon) ve geriye yatması (ekstansiyon) neticesinde oluşmuştur.

Burada rotasyona uğrayan, öncelikle omurganın en zayıf omurudur. Bu en zayıf halka raydan çıkarak sağa ya da sola doğru yol alır. Ve tabiki bu yolculukta beraberinde yanında götürdüğü başka omurlar da vardır. Bu durum lomber (bel) ya da torakal (sırt) bölgede ve bazen de her iki bölgede birden gözle görülür bir eğrilik oluşturur. Kişinin bir omzu diğerinden daha aşağıda veya pelviste oluşan simetri kaybıyla birlikte bir leğen kemiği diğerinden daha aşağıda gözükebilir.

Skolyozun derecelerini duymuşsunuzdur. Bu dereceyi belirleyen şey ise rotasyondur. Örneğin 20 derecenin altındaki skolyozda omurga rotasyona uğramamıştır. 20 derecenin üstündeki skolyozda ise %90 rotasyon ve beraberinde gelen ekstansiyon mevcuttur. Kısacası rotasyon, skolyozun kaderini belirler. O ne kadar küçükse o kadar iyidir. Başka bir deyişle büyük rotasyon, büyük skolyoz açısı yaratır.

Skolyoz ve Pilates ikilisine bu noktada değinecek olursak; 20 derecenin altında skolyozu olan biri pilateste her hareketi yapabilir ancak derece 20’den fazla ise özel hareketler ve duruma uygun hareket açıları ile modifikasyonlar devreye girer. Bu durumda kesinlikle bire bir pilates dersi alınmalıdır.

Ayrıca her skolyozlu birey aynı egzersiz programı ile de çalıştırılamaz çünkü skolyoz adeta parmak izi gibidir. Bir standardı yoktur ve kişiden kişiye değişir. O nedenle grup pilates dersleri yerine kişiye özel pilates dersi tercih edilmelidir.

Skolyoz, kişi yüz üstü yattığında farklı, sırt üstü yattığında farklı gözükür. Siz siz olun gözlerine güvenerek iş yapan Pilates stüdyolarından uzak durun.

Skolyoz ve Pilates konusuna değinirken aslında medikal pilates veya klinik pilates gibi pilatesin sağlıklı bireylerle değil, omurgasında herhangi bir deformasyon oluşmuş bireylerle yapılan versiyonlarından söz ediyoruz. Tıpkı boyun fıtığı, bel fıtığı gibi özel ilgi ve uzmanlık gerektiren bir konudur skolyoz. Bu nedenle eğitmeninizin omurga konusundaki medikal pilates bilgisi çok önemlidir.

Skolyoz Neden Olur?

Skolyoz, kemik sisteminin yarattığı bir problemdir demiştik, yani kasların güçsüzlüğü ile oluşmaz. Ancak sorunun kaynağında olmasa da, çözümünde kasların rolü büyüktür. Kaslar bu senaryoda “dur bir dakika, biz nereye gidiyoruz” diyen mağdurlardır. Ve onları güçlendirerek bu mağduriyeti gidermenin skolyozlu kişiye yararı büyüktür. Bu noktada skolyoz ve pilates birarada düşünüldüğünde pilatesin faydaları yadsınamaz.

Skolyoz %4,5 sıklıkta görülür ve olguların %80’inin nedeni ise ne yazık ki bilinmiyor. Erkeklere nazaran bayanlarda daha sık ve ilerleyicidir.

Skolyozu yapısal ve fonksiyonel olarak ikiye ayırabiliriz.

Fonksiyonel Skolyoz:

Örneğin kas spazmı, bacak boy farkı, pelvisin asitmetrik tilti vb. nedenlerle dışardan bakıldığında sanki kişinin skolyozu varmış gibi gözükür. Ancak bu olgular skolyoz gibi ilerleyici değildirler ve omurgada bir rotasyon söz konusu olmadığı gibi, tedavi ve egzersize iyi cevap verirler.

Burada doğru Pilates eğitmeni ile çalışmanın önemini vurgulamak isteriz.  Çünkü bu ve benzeri durumlara bakarak, kişiye skolyoz teşhisi koymaya kalkan ve yanlış bir egzersiz programı uygulayan bir eğitmenle tamamen yanlış bir yolda ilerlemeniz olasıdır. Skolyozlu gibi gözüken ama aslında sadece fonksiyonel skolyozu bulunan kişi sayısı oldukça fazladır. Örneğin akut bel atağı olan birinin asitmetrik duruşunu görüp, kendisine skolyozu olduğunu söyleyemeyiz. Konuyla ilgili bilgi eksikliği olan bir eğitmen, sorunun çözümü oldukça basitken, durumu daha karmaşık hale getirebilir.

Yapısal Skolyoz:

Yapısal skolyoz, fonksiyonel skolyozdan farklı nedenlere sahiptir ve kişinin rotasyona uğramış bir omurgası vardır.

Yapısal skolyozların arasında nedeni bilinen ve bilinmeyenleri vardır. Nedeni bilinen yapısal skolyoz olgularına örnek: tümör, travma, doğumsal anomali, vb.

Sanıldığının aksine, sürekli tek tarafla yük taşımak veya belli bir kas grubunun aşırı çalışması yapısal skolyoza neden olmaz.

Nedeni bilinmeyen yapısal skolyozları ise iki başlık altında inceleyebiliriz:

• Juvenil Skolyoz olarak bilinen erken başlangıçlı (3-10 yaş) skolyoz

Juvenil Skolyoz hızlı ilerler ve genellikle ameliyat ile sonuçlanır. Bu nedenle erken teşhis çok önemlidir.

• Adölesan Skolyoz olarak bilinen ergenlik çağında başlayan (10 yaş üzeri) skolyoz

Adölesan Skolyoz’da ilerleme durumu ise şöyle seyreder: Okul çağında 20 derecenin altında olan skolyozların sadece %20’si ilerliyor. Ameliyat ile sonuçlanma olasılığı Juvenil Skolyoz kadar sık değil.

Yapısal Skolyozun genetik sebepleri olabilir:

• Ailede akraba evliliği varsa, doğan çocuklarda %25-35 skolyoz riski söz konusu.
• Anne, baba öncesi nesilde skolyoz varsa, kişinin skolyoz riski 3-4 katı artar. Eğer anne veya babada skolyoz varsa, çocukta %40 skolyoz riski söz konusu.

Biyomekanik teoriye göre yapısal skolyoza sebep olan bir diğer sebep omurganın ön tarafının fazla büyümesidir.

Skolyozun Sonuçları

Sırtta, belde sürekli ağrı şikâyetleri olabilecek en basit sonuçlardandır. Fakat durumun çok daha ciddi başka sonuçları vardır. İşte onlardan bazıları:

45 derece bir skolyoz için: kalp, akciğer ve spinal kanal sorunları söz konusu olabilir. 60 derece üzeri skolyoz yaşamı tehdit edebilir.

Skolyozun en çok etkilediği organlardan biri de akciğerlerdir. 25-50 derece skolyozda vital kapasite %30 azalır. 60-90 derece skolyozda vital kapasite %45-50 azalır.

Bunu şöyle örneklendirebiliriz: Normal yetişkin vital kapasitesi 3500-5000cc iken, skolyozda 550cc’ye inebilir.

Fakat güzel haber: Düzenli Pilates ile 4 haftada vital kapasitede belirgin artış olur.

Akciğerlerdeki bu durum skolyozlu bir bireye kesinlikle sigara içmemesi gerektiğini bangır bangır bağırsa da biz yine de kibarca uyaralım…

Skolyozun Tedavisi – Pilatesin Skolyoza Faydaları

Skolyoz ve Pilates … Pilates skolyoza iyi gelir mi?  

Fonksiyonel Skolyoz olgusu, yukarıda da bahsettiğimiz gibi egzersize iyi cevap verir. Konuda uzman bir eğitmen ve iyi bir egzersiz programı ile uygulanan medikal pilates dersleri ile işler yoluna girer.

Ancak Yapısal Skolyoz için durum farklıdır. Zira bu durum egzersiz ile “düzelmez.” Size eğer skolyozunuzu tedavi ediyoruz ya da düzeltiyoruz diyen bir pilates stüdyosu varsa, arkanıza bakmadan kaçın!

Pilates ile Yapısal Skolyoz giderilemez, ancak ilerlemesi önlenebilir veya geriletilebilir. Pilates’in en büyük faydalarından biri, skolyoz kaynaklı sırt/bel ağrılarının giderilmesi ve kişinin çok daha güçlü kaslara sahip olarak yaşam kalitesinin arttırılmasıdır. Medikal pilates dersleri ile omurgada oluşan asimetrik durum mümkün olduğunca azaltılmaya çalışılır. Denge, koordinasyon, vital kapasite artar. Kişinin günlük hayatındaki aktivitelerde kendini rahat ve yeterli hissedebilmesi hedeflerden bir diğeridir.

Nefes, Güçlendirme, denge, stabilizasyon, koordinasyon ve stretching egzersizleri içeren fonksiyonel bir pilates programı ile daha sağlıklı ve ağrısız bir omurga sahibi olmak mümkün.

Lütfen dikkat: Skolyoz teşhisini yalnızca doktor koyabilir, pilates eğitmenleri değil. Diyelim ki skolyozunuz var ve farkında değilsiniz. Pilates eğitmeniniz skolyoz konusunda uzman bir kişi ise, size yine de skolyoz tanısı koyamaz, sizi doktora yönlendirir. Ve ancak doktorun teşhisi ve önerileri doğrultusunda size uygun bir egzersiz programı oluşturur.

Eğer size doktor tarafından konulmuş bir skolyoz teşhisi varsa ve doktorunuz pilates yapmanızı tavsiye ediyorsa, skolyoz konusunda uzman bir eğitmen ile doğru egzersiz programı uygulayacak stüdyoyu nereden bulacaksınız? Yapacağınız şey, bu konuda sizi çalıştırabileceklerini söyleyen stüdyolara elinizde MR ve radyoloji raporlarınız ile gidip, sizi çalıştıracak eğitmenden incelemesini istemek.

Sorularınız için her zaman bizi arayabilir ya da yazabilirsiniz.

Sağlıklı günler ve yaşam kalitesi yüksek bir ömür dileriz…